افزودنی پلیمری نام مادهای است که با هدف تغییر خصوصیت پلیمر به آن افزوده میشود. در ادامه این مطلب به طور مختصر و مفید به بررسی مهمترین افزودنی های پلیمری میپردازیم.
افزودنی های پلیمری چیست
پلیمر یک عبارت یونانی است که از دو واژه «پلی» یعنی «بسیار» و مر به معنای «قسمت» شکل میگیرد، اما حقیقتاً پلیمر چیست؟ پلیمر (بسپار) با استخوان بندی تشکیل شده از کربن و اتم های هیدروژن یک ترکیب سبک و مقاوم است که در صنایع زیادی مورد استفاده قرار میگیرد.
تولیدکنندگان پلاستیکهایی که با پلیمرهای مختلف تولید میشوند، با استفاده از مهمترین افزودنی های پلیمری میتوانند ویژگیهای پلاستیکها را تغییر دهند. این مواد در فرآیند پلیمریزاسیون به درشت مولکولها افزوده میشود تا از این طریق بتوان خصوصیات خاصی را در محصول نهایی ایجاد کرد.
با اضافه نمودن تنها چند درصد از این افزودنیها به پلیمر پایه، میتوان طول عمر تولیدات را افزایش داد و همچنین به ویژگیهایی نظیر فرآیند پذیری و دستیابی به خواص فیزیکی و شیمیایی مطلوب در محصول نهایی دست پیدا کرد. زمانی که مواد افزودنی به پلیمر اضافه میشود آن ترکیب پلیمری به عنوان مستربچ نام میگیرد و بر این اساس پردازش میشود.
چطور از افزودنی های پلیمر استفاده کنیم؟
نحوه استفاده از مهمترین افزودنی های پلیمری بسته به نوع پلیمر و کاربردی که دارد متفاوت است. استفاده مناسب از این افزودنیها ویژگیهای مهمی همچون دوام و سختی را در محصول نهایی افزایش میدهد و همچنین قابلیت عدم فرسایش در هوا را نیز ایجاد میکند.
با وجود اینکه برخی از افزودنیها برای انواع پلیمرها قابل استفاده هستند، اما همچنان بسیاری از آنها تنها به صورت اختصاصی استفاده میشوند. به عبارت دیگر گاهی ممکن است یک افزودنی تنها برای یک پلیمر خاص یا یک کاربرد خاص مورد استفاده قرار بگیرد.
انواع افزودنی های پلیمری
مهمترین افزودنی های پلیمری انواع زیادی را شامل میشوند که هر یک با هدف خاصی مورد استفاده قرار میگیرند. در ادامه به بررسی تعدادی از کاربردیترین افزودنیهای پلیمری خواهیم پرداخت.
پرکننده ها
پرکنندههایی مثل دوده زغال به دلایل مختلفی به پلیمر اضافه میشوند. برای مثال این نوع افزودنی به جهت افزایش استحکام و مقاومت سایشی چرخهای خودرو کاربرد دارد. بعضی از پرکنندهها همچون الیاف کوتاه یا برخی مواد معدنی با هدف بهبود خواص مکانیکی بسپار استفاده میشوند.
برخی دیگر از این افزودنیها نظیر سیلیکا، تالک و کربنات کلسیم با هدف انبساط حجم بسپار و همچنین کاهش قیمت آن همراه با کمی رزین (چسب) مناسب مورد استفاده قرار میگیرند.
مواد رنگی
برخی مواد رنگی مانند اکسید تیتانیوم از جمله مهمترین افزودنی های پلیمری هستند که به صورت یکنواخت در بسپار توزیع میشوند.
این افزودنیها با هدف تغییر رنگ محصول نهایی به کار میروند و اغلب رنگدانه یا رنگ هستند. رنگ یا رنگدانه مورد نظر ما عمدتاً بر اساس پلیمر پایه انتخاب میشود، چرا که برای استفاده از اینگونه مواد رنگی ضروری است که این دو ماده با هم سازگاری داشته باشند.
مواد پایدار کننده
پایدارکنندهها یکی دیگر از مهمترین افزودنی های پلیمری هستند که روند تخریب بسپار را در مجاورت با اشعه ماورا بنفش و دیگر عوامل محیطی به تاخیر میاندازند.
مواد ضد الکتریسیته ساکن
از آنجایی که معمولاً بسپارها هادیهای بسیار ضعیفی به شمار میروند، تدریجاً به بار الکتریکی ساکن دچار میشوند. مواد ضد الکتریسیته ساکن، هدایت الکتریکی سطحی را بالا میبرند و این کار را با جذب رطوبت محیط در سطح بسپار ممکن میسازند؛ بدین ترتیب احتمال جرقه زدن یا تخلیه الکتریکی شدیداً کاهش پیدا میکند.
تاخیر دهنده های اشتعال
با استفاده از افزودنیهایی نظیر برم، کلر، فسفر یا بعضی از انواع نمکهای فلزی میتوان احتمال وقوع احتراق یا گسترش آن را کاهش داد.
مواد نرم کننده
مواد نرم کننده نیز در لیست مهمترین افزودنی های پلیمری جای میگیرند. این مواد زنجیرههایی با جرم مولکولی پایین هستند که با روانکاری داخلی در بسپار، شکل پذیری پلاستیکی آن را افزایش میدهد.
تقویت کننده ها
در لیست مهمترین افزودنی های پلیمری بیشک تقویت کنندهها نقش مهمی را ایفا میکنند. با استفاده از الیاف نازک شیشه یا کربن (ویسکر) میتوان استحکام و سختی بسپار را تا حد خوبی افزایش داد. فراموش نکنیم که بزرگ شدن زنجیر مولکولی، درجه پلیمریزاسیون بیشتری را نیز به دنبال دارد.
سخن پایانی
شرکت ایران پی یو با سالها تجربه در حوزه فروش انواع رزینها و سیلیکونهای مرغوب از جمله سیلیکونهای قالب گیری و همچنین انواع متریالهای هنری، به صورت آنلاین و حضوری جهت خدمت رسانی حاضر است.